BES’te getiri oranını arttırmanın yolu etkili fon yönetiminden geçiyor

Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), katılımcılarına emeklilikte daha iyi bir ekonomik yaşam ve daha iyi bir segment sunan önemli bir tasarruf uygulaması. Hem milli hem de bireysel tasarruf oranlarını yükseltmek için de BES en önemli anahtar. Katılımcıların sistemde daha iyi bir birikim sağlayabilmesi için sahip oldukları hakları bilmeleri büyük önem taşıyor. Bu hakların başında gelen ise, katılımcıların fon değişikliği uygulaması (hakkı) geliyor. Türkiye’de BES katılımcılarının yalnızca %4’ü fon değişikliği hakkını kullanıyor. Sistemden elde edilen maksimum faydanın artabilmesi için bu rakamın yükselmesi kilit rol oynuyor.

BES, katılımcılarına daha iyi bir gelecek ve tasarruf imkanı sunan önemli bir birikim sistemi. Bu sistemden en yüksek faydayı elde edebilmek için katılımcıların sahip oldukları hakları ve yasaların izin verdiği uygulamaları bilmeleri büyük önem taşıyor. Ödemeye ara verme, şirketler arası birikim aktarımı gibi hakların yanı sıra, Türkiye’de BES’in katılımcılara sunduğu en önemli haklardan birisi de fon değişikliği uygulaması. Bu uygulama ile yılda 4 kere plan değişikliği ve 6 kere birikimlerin ve ödenen katkı paylarının fonlar arasındaki dağılım oranlarına veya tutarlarına ilişkin değişiklik yapılabiliyor. Doğru ve etkili bir yönetim ile birikimlerde önemli bir ivmelenme yaratabilecek olan bu uygulama, Türkiye’de yeterli kullanım oranlarına ulaşabilmiş değil. Sistemde genel olarak fon dağılım değişikliği yapanların toplam katılımcılara oranı yüzde 4 civarında seyrediyor.

Katılımcılar, BES’e emeklilik şirketlerinin sundukları emeklilik planları üzerinden dahil oluyor. Emeklilik planları, çeşitli risk sınıflarında sunulan emeklilik yatırım fonlarından oluşuyor. Katılımcılar risk ve yatırım alışkanlıklarını dikkate alarak emeklilik fon karmalarına kendileri karar veriyor. Bu seçimin ardından sisteme girildikten sonra yılda altı kere fon değişim hakkını kullanmak, katılımcının inisiyatifine kalıyor. Bu noktada katılımcıların bilinçli ve duyarlı olarak gerektiği ölçüde fon plan değişiklikleri ve fon dağılım oranlarında değişiklikler yapmalarının, iyi bir getiri oranı yakalamanın en önemli etmenlerinden biri olduğu söylenebilir.

Getiriyi etkileyen unsur stratejik varlık dağılımı

Sistemde tasarruflarını değerlendiren katılımcılar için getiriyi etkileyen en önemli unsurun, stratejik varlık dağılımı. Katılımcıların sisteme giriş aşamasında beklenti ve risk profiline uygun olarak karmalarına karar verdikten sonra emeklilik şirketlerinin sağladıkları bilgilendirmelerden de faydalanarak karmaları gözden geçirmeleri gerekiyor.

BES, tamamen kişinin emekliliğine kalan süreyi ve risk algısını dikkate alarak çalışan bir sistem. Bu nedenle emeklilik sektörü yetkilileri de, gerekli görüldüğü zamanlarda katılımcıların fon değişikliği yapmalarını öneriyor. Ancak bu hakkı kullanırken, bazı şeylere dikkat etmek gerekiyor. Özellikle fon dalgalanmalarını ve getiri oranlarını takip etmek, fon danışmanlarından bu konuda destek almak büyük önem taşıyor. Ayrıca sektör yetkilileri, bu hakkın gereğinden fazla kullanılmasının, beklenenin aksine fon getirilerinde bir negativizm yaratacağı görüşünde birleşiyor. Bu noktada, emeklilik şirketlerinden destek ve bilgi almak büyük önem taşıyor.

Emeklilik şirketleri fon yönetiminde en az 3 PYŞ ile çalışacak

Emeklilik şirketleri, geçtiğimiz Mart ayında uygulamaya koyulan karara göre, fonlarının %40’ından fazlasını tek bir portföy şirketine devredemiyor. Uygulamayla birlikte emeklilik şirketleri minimum 3 ayrı portföy yönetim şirketiyle çalışmaya başladı. Uygulamanın sektörde rekabeti arttırması ve fon getirilerinde artış yaratması bekleniyor. Ayrıca uygulama sayesinde BES şirketleri, katılımcıların haklarını daha iyi koruma imkanları bulacak. Rekabet, hizmet kalitesini artıracak.

Sektör yöneticileri, bu uygulamanın orta-uzun vadede katılımcılara ve sektöre katkı sağlayacağı görüşünde birleşiyor.