Page 32 - İdeal Mag

YAŞAM

İngilizce “resilience” kelimesinden gelen rezilyans, psikolojik dayanıklılık
anlamına geliyor. Birçoğumuz için ansızın yaşanan olaylar, çözülemeyen
problemler, belirsizlikler kaygı ve üzüntü kaynağı iken kimileri için hiç de öyle
olmuyor. Bu gibi durumları rahatlıkla göğüsleyenler, psikolojik dayanıklılığı
yerinde olan kişiler. Peki psikolojik dayanıklılık doğuştan mı geliyor? Rezilyansı
güçlendirmek için neler yapılabilir?

Rezilyans yani psikolojik dayanıklılık, stresli anı alan 126 kişiyi başka bir grupta topla-
durumlarla mücadele edebilme, zorlu mış. Sonuçlara bakıldığında, yoğun stresli
koşullara uyum sağlama, travmatik tec- ancak düşük hastalık puanı alan kişilerin,
rübeleri atlatarak hayata yeniden baş- çoğu işlerine tümüyle kendini adadıkları,
lama gücü gibi anlamları içeriyor. Pozitif zorlukları bir tehdit olarak değil yetenek-
psikolojinin ana konularından biri olan lerini deneyecekleri bir olanak olarak de-
psikolojik dayanıklılık, yapılan araştırma- ğerlendirdikleri ve hayatlarındaki olayları
lara göre hem doğuştan geliyor hem de tolere edebildikleri sonucuna ulaşılmış.
sonradan öğrenilebiliyor. Aslında psikolo- Kobasa da bu araştırmadan hareketle
jik dayanıklılık, kişinin hem kendisi hem de psikolojik dayanıklılığı “stresli yaşam olay-
çevresi ile olan ilişkisine bağlı bir durum. ları ile karşılaşıldığında bir direnç kaynağı
Çünkü kişinin yaşadığı olaylar karşısında olarak çalışan kişilik özelliği” olarak ta-
göstereceği dirayet bir açıdan da çev- nımlamış.
resel faktörlere bağlı.
Psikolojik dayanıklılığın dinamik bir süreç
Psikolojik dayanıklılık ilk olarak 1979 yılında olduğundan söz eden Uzman Psikolog
Chicago Üniversitesi’nden Suzanne Ko- Ceren Kılıçlı Çetin, “Psikolojik dayanıklılık,
basa’nın doktora tezinde ortaya atılmış. travmatik yaşantılar, zorlu yaşam olayla-
Kobasa, Illinois belediyesinde üst ve orta rı veya risk altında başarılı bir baş etme,
düzey idareci konumunda çalışan 40-49 sağlıklı uyum gösterme ve yeterlilik geliş-
yaşları arasında 670 erkek üzerinde ça- tirebilmeyi içerir. Yapılan çalışmalar, yük-
lışma yapmış. Bu kişilerden öncelikle son sek psikolojik sağlamlığa sahip kişilerin
üç yıl içinde yaşadıkları stresli olaylarının bazı içsel ve dışsal özelliklere sahip oldu-
ve hastalıklarının bir listesini yapmalarını ğunu göstermektedir.” diyor.
istemiş. Sonrasında karşılaştırma yapa-
rak streslerin yoğunluğu ve geçirdikleri Psikolojik dayanıklılık sonradan geliştiri-
hastalıklar açısından ortalamanın üstün- lebilecek bir karakter özelliği iken bunu
de puan alan 200 kişiyi bir grupta, yüksek nasıl yapacağımızın da çeşitli ipuçları var.
düzeyde stresli ancak düşük hastalık pu- Öncelikle yaşadığınız olay ya da durum

32